Hij moet dat toch leren?!
Het is één van de meest gehoorde opmerkingen als ik tijdens consulten, lezingen en op sociale media pleit voor voldoende begrip als een hond angstig of agressief reageert. Maar….
Mijn antwoord is steeds hetzelfde. Eigenlijk moet je hond niets. Hij weet al hoe hij hond moet zijn, hij weet alleen niet hoe hij aan jouw (soms erg onrealistische) verwachtingen moet voldoen.
𝗧𝗲 𝗵𝗼𝗴𝗲 𝘃𝗲𝗿𝘄𝗮𝗰𝗵𝘁𝗶𝗻𝗴𝗲𝗻
Honden moeten in onze maatschappij veel. Netjes aan de lijn wandelen, braaf in een bench slapen, niet in huis plassen, niet te veel of te luid blaffen, niet opspringen, lief zijn voor de kindjes, zeker niet grommen of happen en god verbied dat hij eens een put graaft in de tuin of iets steelt uit de vuilnisbak. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Natuurlijk krijgen honden tijd om dat te leren. Maar liefst toch niet meer dan een paar maanden. Want daarna moeten ze dat kunnen, toch? Gelukkig voor ons zijn honden heel meegaande wezens die zich heel goed aanpassen aan het leven met mensen. Het overgrote deel van hen leert die dingen dus inderdaad vrij vlot. De rest blijft achter met meer druk op hun hondenschouders dan Conner Rousseau die op VTM probeert uit te leggen dat hij toch echt geen racist is.
Druk waar zowel hond als verzorger vaak onder bezwijken. Want niet alleen voor onze honden liggen de verwachtingen hoog. Voor hun verzorgers ligt de lat niet lager. Want een hond die zich misdraagt, dat kan toch alleen maar de schuld zijn van de persoon die hem heeft opgevoed? Die is er vast te soft en meegaand mee geweest. Was die strikter geweest, dan had de hond ook netjes binnen de lijnen gekleurd.
Zelf collega professionals hoor ik nog vaak die redenering maken. Meteen ook de reden dat de meeste mensen keihard hun best doen om toch een ‘normale’ hond te krijgen. Het zijn die honden en mensen die bij mij terecht komen. Wanhopig op zoek naar een oplossing. Het liefst zo snel mogelijk. Want een hond die niet voldoet aan ons ideaalbeeld is geen ‘brave’ hond en moet dus getraind worden tot hij netjes in het hokje past waar wij hem willen instoppen.
𝗧𝗿𝗮𝗶𝗻𝗶𝗻𝗴
Die training bestaat in de meeste gevallen uit exposure therapie. Kort samengevat: als een hond iets niet wil of kan doen, gaan verzorgers en/of trainers hem die actie zo vaak doen herhalen tot het wel lukt. Want hij moet wennen aan dingen die hij niet wil doen.
Een paar voorbeelden die ik de afgelopen weken zag voorbij komen.
- Dempo de rottweiler wil niet wandelen. Als zijn verzorgers zijn harnas boven halen gaat hij helemaal door het lint. Blaffen, opspringen, trekken en sleuren,… er is geen huis mee te houden. Eenmaal buiten wil Dempo vaak zelfs helemaal niet meer vooruit. Op de hondenschool kregen zijn baasjes het advies om strenger te zijn en Dempo mee te trekken naar buiten. Zo zou hij uiteindelijk leren dat wandelen leuk is. Na 6 maand proberen, belden de baasjes mij met de mededeling dat Dempo gebeten had.
- Suzie is een golden retriever van 5 jaar oud. Ze werd onlangs herplaatst en haar nieuwe baasjes krijgen haar met geen stokken in de auto. Op advies van een trainer wordt ze nu elke dag in de auto getild om te oefenen. De baasjes namen contact op met mij omdat Suzie blijft kwijlen en plassen in de auto. Ondanks maanden van dagelijks rondjes rijden in de auto.
- Luna is een whippet met angst voor luide geluiden. In aanloop naar Nieuwjaar hadden haar baasjes een online cursus vuurwerkangst overwinnen gevonden. De cursus bestond eruit steeds langer en luider vuurwerkgeluiden af te spelen op de televisie. Luna kan drie maanden later nog steeds niet stoppen met beven op haar pootjes als iemand de televisie aanzet.
𝗘𝗲𝗻 𝗯𝗮𝗻𝗴𝗲 𝗵𝗼𝗻𝗱 𝗸𝗮𝗻 𝗻𝗶𝗸𝘀 𝗹𝗲𝗿𝗲𝗻
De reden dat deze manier van trainen met honden niet werkt en ook nooit zal werken is omdat die geen rekening houdt met waarom die honden niet willen wandelen, in de auto zitten of naar luide geluiden luisteren. Ze zijn bang. Een bange hond kan niets kan leren.
Wennen aan iets is een vorm van leren. Als je hond went aan iets dan leert hij in feite dat het niet nodig is om bang te zijn voor iets. Het probleem is dat je hond die les alleen kan leren als hij niet al bang is bij de start van dat proces.
Een simpele vergelijking: ik ben als de dood voor spinnen. Altijd al geweest. Als ik er één zie zet ik het op een krijsen. Dat is een instinct, een automatische reflex. Ik kan er niks aan doen. Ook al weet ik eigenlijk wel dat dat arme beest banger is voor mij dan ik voor hem. De oplossing voor mij bestaat niet uit nog meer spinnen zien. Integendeel. De persoon die er één mijn huis binnen brengt omdat ‘ik nu toch eindelijk eens moet leren wennen aan spinnen’, krijgt zonder twijfel spontaan een half servies naar zijn hoofd geslingerd.
Angst werkt immers niet op die manier. Wennen kan dus alleen als er geen angst is om te beginnen. Een klein kind dat nog nooit een spin gezien heeft, zal niet meteen doodsangsten uitstaan als hij er één ziet. Dat kind kan wel nog wennen aan spinnen. Net zoals puppy’s die uit een warm nest komen wel nog kunnen wennen aan auto’s, vuurwerk en wandelen. Een hond die al bang is of zelfs eerder een trauma opliep in die situaties, zal dat nooit kunnen.
Proberen wij mensen dat toch te forceren, dan krijgen we de equivalent van een servies naar ons hoofd. Namelijk een grom of een hap. Helemaal terecht als je het vanuit het standpunt van je hond bekijkt.
𝗪𝗲𝗹 𝘃𝗼𝗼𝗿 𝗺𝗲𝗻𝘀𝗲𝗻, 𝗻𝗶𝗲𝘁 𝘃𝗼𝗼𝗿 𝗵𝗼𝗻𝗱𝗲𝗻
Jamaar exposure therapie is iets dat weldegelijk gedaan wordt bij mensen! Klopt, maar ten eerste gebeurt dat steeds samen met een therapeut en ten tweede is er een belangrijk verschil tussen mensen en honden dat in zo een situatie een rol speelt.
Wij mensen kunnen logisch redeneren. Wij kunnen onszelf vertellen dat die spin ons echt niks kan doen. Een hond kan dat niet. Hij reageert gewoon vanuit zijn instinct en emoties. En als die emotie angst is, dan zal hij daarnaar handelen.
𝗪𝗮𝘁 𝗺𝗼𝗲𝘁 𝗷𝗲 𝗱𝗮𝗻 𝘄𝗲𝗹 𝗱𝗼𝗲𝗻 𝗮𝗹𝘀 𝗷𝗶𝗷 𝗶𝗲𝘁𝘀 𝘄𝗶𝗹 𝘃𝗮𝗻 𝗷𝗲 𝗵𝗼𝗻𝗱 𝗱𝗮𝘁 𝗵𝗶𝗷 𝗼𝗳 𝘇𝗶𝗷 𝗻𝗶𝗲𝘁 𝗮𝗮𝗻𝗸𝗮𝗻?
- Laat de verwachtingen van anderen los. Je hond is perfect zoals hij is. Hij hoeft helemaal niet in een hokje te passen. Ik ben geen fan van hokjes. Nooit geweest. Vermoedelijk niet in het minst omdat ik zelden zelf in zo een hokje pas. En dat hoeft ook niet. Ik ben, net zoals jij én je hond, perfect zoals ik ben.
- Steun je hond. Jij bent het allerbelangrijkste in het leven van je hond. De persoon die hij het meest vertrouwd op de hele planeet. Het is jouw taak om je dier te steunen als hij het moeilijk heeft. Hem bewust in een situatie plaatsen waarvan je weet dat hij angst heeft, is het tegenovergestelde van steun.
- Geef je hond de vrije keuze. Wandelt je hond graag? Top! Wil hij echt niet? Geen probleem, dan verzinnen we toch gewoon iets leuk om samen thuis in de tuin te doen.
- Focus op de emoties niet op symptomen. Hoe komt het dat je hond bang is. Hoe kan je ervoor zorgen dat er minder angst is bij je hond? Kan je een omgeving creëren waar er minder angst is?
- Zoek hulp. Sommige situaties waarin je hond angst heeft zijn niet te vermijden. Zoek in dat geval een goede gedragstherapeut die niet werkt met exposure therapie maar kijkt naar wat je hond nodig heeft.
Pootje! Annelies en Kibo
Zelf een bange hond? Check hier de gloednieuwe online cursus Nooit Meer en Bange Hond: https://hondeninnesten.be/nooit-meer-een-bange-hond/
Meer blogs lezen? Check – https://hondeninnesten.be/blog-2/
