NEEN! Het moet zowat het meest gehoorde woord zijn in een huis met een (jonge) hond. Ik schrik me vaak een ongeluk als ik het hondeneigenaren hoor brullen tijdens een consult. Want gewoon ‘neen’ is natuurlijk niet genoeg. Je moet dat op een goed luide en strenge toon zeggen, anders luistert je hond niet. Toch?
Ik beantwoord die vraag steeds met mijn eigen vraag. Werkt dat, die neen? Het antwoord is gewoonlijk (ironisch genoeg): neen. Dat werkt niet. Of toch niet op lange termijn. Maar hoe zorg je er dan wel voor dat je hond niks uitsteekt dat niet mag?
Je hond iets verbieden dat hij niet mag doen. Als je een viervoeter in huis hebt, heb je op een bepaald moment moeten uitzoeken hoe je dat het beste kan doen. Die luide, strenge neen is vaak het eerste dat mensen dan proberen. Het wordt bijna een reflex. Begrijpelijk, maar meestal werkt het niet (goed).
Nederlands is geen hondentaal
Ten eerste spreekt je hond geen Nederlands. Het woord neen, dat zegt hem dus (zeker in het begin), helemaal niks. Je kan net zo goed ananas of hottentottententententoonstelling roepen. Het resultaat zal hetzelfde zijn. Ofwel trekt je hond er zich niks van aan, ofwel lijkt het wel te werken.
Maar in dat tweede geval jaag je je hond in principe gewoon angst aan. Hij schrikt van de toon van je stem en stopt daarom met wat hij aan het doen is. Of hij heeft eerder al geleerd dat er na dat woord een boos baasje of zelfs een straf volgt, dus hij wordt meteen bang. Dat is meteen ook de reden waarom ik zo vaak van mensen hoor ‘naar mijn man luistert hij veel beter, hij heeft een strengere stem dan ik’. Maar dat lijkt alleen maar zo. In realiteit luistert je hond niet beter naar je man, hij is wel banger voor je man.
Angst is geen goede basis
Angst is nooit een goede basis voor een relatie, niet bij mensen en niet bij dieren. Angst kan dan wel tot gehoorzaamheid leiden, het leidt nooit tot een goede connectie of band met je hond. Dat zeg ik niet alleen omdat ik een grote softie ben die het haat om steeds te moeten roepen op haar hond (oké ja ik ben ook een grote softie), maar omdat het wetenschappelijk bewezen is.
Wil dat dan zeggen dat je je hond nooit iets mag verbieden? Natuurlijk niet. Begrenzing is zelfs één van de basisbehoeften van je hond. De kunst zit erin hoe je je hond gaat begrenzen. Er zijn veel aangenamere (en efficiëntere) manieren dan neen brullen. Vriendelijk begrenzen is iets dat je kan leren. Het vraagt vooral oefening en herhaling. Met deze vijf stappen kom je al een heel eind.
Voorkomen is beter dan genezen
Hoe zorg ik dat mijn hond niet in de bloemen loopt? Hoe leer ik dat hij niet op mijn schoenen mag knagen? Hoe houd ik mijn hond uit de keuken als ik aan het koken ben? De simpele oplossingen? Zet een omheining rond de bloemen, steek je schoenen in de kast en doe de deur van de keuken dicht. De makkelijke oplossing is in zulke gevallen de beste.
Het alternatief is elke keer in conflict moeten gaan met je hond. Elke keer neen moeten roepen, is heel vermoeiend. Daar wordt jij alleen maar chagrijnig van en bovendien beschadigd het de connectie met je hond. En laat ons eerlijk zijn, zodra jij even je rug gedraaid bent, gaat hij toch lekker aan de haal met een schoen. Kies deze keer dus gerust voor de gemakkelijke oplossing, het opvoeden van een hond is zo al moeilijk genoeg.
Duidelijkheid is alles
Als je wil dat je hond begrijpt dat hij niet over bepaalde grenzen mag gaan. Dan moeten die grenzen eerst wel duidelijk zijn. ‘Normaal mag hij niet in de zetel, maar hij zag er deze morgen zo schattig uit’ of ‘Eigenlijk mag hij niet in bed, maar hij als ik alleen ben laat ik hem er toch altijd even in’. Zijn dingen die ik vaak hoor en die voor je hond echt een probleem zijn.
Niet omdat hij niet in de zetel of in bed zou mogen (dat moedig ik ten zeerste aan, niks leuker dan een warme hondenkont die het bed al opgewarmd heeft in de winter), wel omdat het voor je hond niet duidelijk is wat wel of niet mag. Hij kan jouw gedachten niet lezen.
Dicht bij jou zijn, vindt hij geweldig, dus als hij zondagochtend wel gezellig in de zetel mocht, maar maandag krijgt hij op zijn kop om exact dezelfde reden, dan zorgt dat voor heel veel verwarring bij je huisdier.
Op zich maakt het dus niet uit wélke grenzen je stelt, zo lang ze maar duidelijk zijn voor je hond. Dat houdt in dat je altijd consequent moet zijn, ook als je daar eens niet veel zin in hebt. Ook hier geldt de regel: maak het niet moeilijker dan nodig. Vindt jij het leuk als je hond bij jou komt knuffelen onder een dekentje in de zetel? Ga dan vooral je gang!
Trainen en opvoeden zijn twee verschillende dingen
Duidelijke grenzen aangeven voor je hond, is een onderdeel van zijn opvoeding. Toch proberen veel mensen dat te doen door middel van training. Door bijvoorbeeld hun hond een snoepje te geven als hij het goed doet, of hem te straffen als hij het verkeerd doet. Het probleem daarbij is dat je dan ook altijd met je neus bovenop je hond moet staan.
Een hond die duidelijke grenzen krijgt en die lert respecteren vanuit connectie en vertrouwen, zal die altijd respecteren. Ook als jij even niet in de buurt bent.
Benader het eens op een positieve manier
Stel, je hond ziet een koekje op tafel liggen. Voor je het weet liggen zijn twee voorpoten op je keukentafel. Dat wil je natuurlijk niet. Op dat moment wil je dat je hond zijn poten van tafel haalt. Dat kan je bereiken door ‘neen’, ‘foei’ of ‘af’ te roepen, of misschien zal je hem er zelfs af trekken of duwen.
Maar wat als je hem nu gewoon even bij jou roept? Komt hij kwispelend aanrennen? Top! Jij hebt je doel bereikt, de voorpoten zijn van tafel. Je hebt je grens duidelijk gesteld. En dat heb je gedaan op een positieve manier. Fijner voor je hond en voor jezelf.
Leg de lat niet te hoog
Let op dat je niet te veel vraagt van je hond. De grenzen die je wil stellen, moeten wel haalbaar zijn voor je beste vriend. Je hond is wie hij is en hij is ook helemaal perfect zoals hij is. Vaak kijken wij vanuit ons eigen perspectief. We willen bijvoorbeeld dat onze hond netjes naast ons loopt op een wandeling.
Elke keer als hij naar voor loopt, wil je hem begrenzen roep je neen, kom of trek je aan de lijn. Voor een (jonge) hond is dat nagenoeg onmogelijk. Hij geniet van zijn wandeling, ruikt van alles en wil aan de snuffel! Geen eten van tafel pikken als erf niemand in de buurt is? Bij veel honden neemt hun instinct het op dat moment gewoon over. Tot slot is wat voor jou heel haalbaar lijkt, dat voor je hond misschien niet. Als je hond angstig of schrikachtig is, kunnen heel simpele dingen onhaalbaar worden.
Werk dus met begrenzing altijd binnen de mogelijkheden van je hond. Kijk wat hij of zij aankan. Kijk waar je hond blij van wordt en vertrek van daaruit. Je dier zal je dankbaar zijn, en jij zal een stuk minder stress ervaren.
Pootje!
Annelies en Kibo
Zelf hulp nodig? Boek een gratis telefonische introductiebabbel, ik kijk met plezier waar ik kan helpen.
Meer leren over hondengedrag? Dat kan met de gratis audiocursus: https://hondeninnesten.be/gratis-audiocursus/