“Als mijn hond ooit iemand bijt, dan laat ik hem direct inslapen”, “Dat doet hij nu al zo lang, dat gaat nu ook niet meer veranderen” of de beste “Mijn hond is gewoon een koppig beest”. Het zijn drie uitspraken van drie verschillende hondenbaasjes die mij onlangs.
Allemaal waren die mensen het gesprek begonnen met de vraag: “Daar valt niks meer aan te doen zeker?” Mijn antwoord was drie keer hetzelfde. Er is ALTIJD iets dat je kan doen. In de eerste plaats? Hulp zoeken! Maar hoe weet je welke hulp jouw hond nodig heeft?
En voor je die mensen gaat veroordelen. De vraag of daar wel nog wat aan te doen valt, is en één die ik bijna dagelijks krijg. Mensen denken dat een oude hond geen nieuwe kunstjes kan leren, dat ze zich moeten neerleggen bij de situatie of dat ze geen andere keuze hebben dan hun hond laten inslapen of herplaatsen als er toch iets gebeurt.
Die ideeën worden versterkt door fabeltjes zoals “Als een hond bloed geproefd heeft, zal hij altijd mensen blijven aanvallen” of “Je moet zorgen dat je hond niet dominant wordt, je moet zorgen dat jij boven hem staat”. Stuk voor stuk wetenschappelijk weerlegde uitspraken die hardnekkig in ons collectief geheugen blijven hangen en waardoor mensen niet of veel te laat hulp zoeken voor hun hond.
Begrijp me niet verkeerd. Ik ben de eerste om een gat in de lucht te springen als mensen besluiten om hun hond te aanvaarden zoals hij of zij is. Kibo is een puttengravend, frikandellenstelend, koppig monstertje met bananen in haar oren en ik zou haar voor niks ter wereld willen ruilen of veranderen. En dat hoeft ook niet want Kibo is een gelukkige hond en ik ben een gelukkig mens als zij bij mij is.
Die aanvaarding wordt wel een probleem als het gedrag van je hond het gevolg is van een achterliggend probleem. Heel vaak is dat angst, stress of onbegrip. Een hond die trekt aan de lijn bijvoorbeeld, hoeft niet per se een probleem te hebben. Zeker pubers of jachthonden durven dat al eens doen. Vervelend voor baasjes, maar het wordt pas een probleem voor je hond als hij trekt omdat hij een angst heeft voor auto’s, mensen of andere honden. En dat is een probleem waar je hulp voor moet zoeken.
En als mensen om die hulp komen vragen, zeg ik dus nooit dat er niks aan te doen is. Er is altijd iets dat je kan doen. In de eerste plaats dus, de juiste hulp zoeken. Maar wat is nu de juiste hulp? Ik merk dat dat voor veel mensen niet evident is. Het aanbod is groot en door de bomen is vaak het bos niet meer te zien. Daarom deze praktische lijst:
De hondenschool
Dé plek bij waar de meeste hondeneigenaars als eerste terecht komen is de hondenschool. Belangrijk daarbij om te weten is dat hondenscholen niet helpen met de OPVOEDING van je hond. Wat ze wel doen is je hond helpen TRAINEN, veelal met het doel om later aan wedstrijden deel te nemen.
Je hond leren zitten, liggen, apporteren, over obstakels lopen,…. Zijn dingen die vallen onder training. Omgaan met andere honden, rustig wandelen aan de lijn, niet in huis plassen en de boel niet bijeen blaffen als er bezoek langs komt, zijn zaken die vallen onder opvoeding.
Met trainen met je hond is helemaal niks verkeerd, zolang je hond het even leuk vindt als jijzelf. Het is een fijne hobby, een sport, geen verplichting voor een blije hond. Voor sommige honden is trainen met zoveel andere dieren en mensen in de buurt heel moeilijk. Ze raken overprikkeld en overenthousiast of net heel angstig. Ook (geadopteerde) honden die al onderliggende trauma’s hebben, hebben het vaak heel moeilijk op een hondenschool.
Kijk en luister dus naar je hond. Zie je angst en onzekerheid? Blijf dan nog even thuis en werk eerst aan de opvoeding en het vertrouwen tussen jezelf en je beste vriend. Eens dat goed zit, kan je samen een leuke hondensport (er zijn veel meer opties dan lessen gehoorzaamheid) uitkiezen waar je allebei van geniet!
De hondentrainer
Hondentrainers doen ongeveer hetzelfde als hondenscholen. Alleen gebeurt het bij hen vaak privé of in kleine groepjes. Ook trainen bij een hondentrainer kan een leuke hobby zijn, op voorwaarde dat zowel jij als je hond ervan genieten. Het is geen verplichting.
Hondentrainers focussen enkel en alleen op het gedrag van je hond. Dat gedrag proberen ze te veranderen aan de hand van beloningen en/of straf. Ze gaan niet op zoek naar de oorzaak ervan en kunnen dus ook geen oplossing bieden bij gedragsproblemen. Bij trainen is er voor elk probleem één en dezelfde oplossing.
Als jij graag wil trainen met je hond, kies dan zeker wel voor een trainer die het welzijn van je hond voorop zet en rekening houdt met zijn of haar mogelijkheden. Dus niet iemand die werkt door je hond angst aan te jagen, pijn te doen of te straffen. Niet elke hond is een topsporter en dat is helemaal ok. Als jullie er beiden plezier uithalen, zit het goed.
De hondencoach
Een hondencoach helpt je door je inzicht te geven in het gedrag van je hond en met de opvoeding van je puppy op een goede manier. Een goede coach legt de nadruk niet op de training van je hond, wel op het opbouwen van een sterke connectie met je huisdier.
Coaches kijken ook naar hoe jullie gezin ineen steekt en hoe een hond daar het beste tussen past. Het gaat dus verder dan het gedrag van je hond alleen.
Een coach kan je het beste inschakelen voor je een probleem hebt. Om een goede start te maken met je hond en elkaar goed te leren kennen.
De gedragstherapeut voor honden
Een gedragstherapeut voor honden kan je het beste vergelijken met een psycholoog in de mensenwereld. Een gedragstherapeut schakelen mensen meestal in als zijzelf en hun hond met een probleem zitten.
Een gedragstherapeut zal net zoals een psycholoog eerst op zoek gaan naar de oorzaak van het probleem. Waarom doet je hond wat hij doet, welke emoties liggen er achter zijn gedrag? We doen dus niet aan symptoombestrijding.
Een goede gedragstherapeut zal steeds holistisch werken. Dat klinkt misschien wat zweverig maar wil eigenlijk gewoon zeggen dat hij of zij niet enkel kijkt naar de hond. Maar ook naar hoe die hond samenleeft met jouw gezin. Jullie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en het gedrag van je hond heeft evenveel invloed op jou als dat jouw gedrag invloed heeft op hem of haar.
De gedragstherapeut geeft je in de eerste plaats dus inzicht in waarom je hond zich ‘ongewenst’ gedraagt en zal daarna kijken hoe ze de hond kan helpen. Niet met straf of beloning. Wel door een omgeving te creëren waarin de hond zichzelf kan zijn én een goede connectie kan opbouwen met zijn verzorgers.
Omdat elke situatie uniek is, is elke oplossing die een gedragstherapeut zal aanreiken, ook steeds maatwerk. Elke hond is anders, dus elke mogelijke oplossing is dat ook. Dat is meteen ook de reden waarom gedragstherapeuten een stuk duurder zijn dan hondentrainers.
De dierenarts
De dierenarts kan je vergelijken met je huisarts. In de eerste plaats ga je er langs als er iets fysiek niet goed zit met je hond. Je kan er ook terecht met vragen over het gedrag van je dier. Maar bij ernstige gedragsproblemen zal een goede dierenarts doorverwijzen naar een gedragstherapeut.
De gedragsdierenarts
Een gedragsdierenarts is een dierenarts met een specialisatie in gedrag. Hij of zijn zal diergeneeskunde en zijn kennis van hondengedrag combineren om je hond psychisch en lichamelijk in balans te krijgen.
Als een gedragstherapeut te vergelijken valt met een psycholoog, dan kan je de gedragsdierenarts vergelijken met de psychiater. In ernstige gevallen kan hij ook gedragsmedicatie voor je hond aanbevelen en voorschrijven.
Gedragsdierenartsen werken vaak op doorverwijzing van coaches, therapeuten en dierenartsen. Na een eerste consult reken ze op coaches of therapeuten om patiënten verder te ondersteunen
De fysiotherapeut
Fysiotherapie voor honden is vergelijkbaar met kinesitherapie voor mensen. Het doel van fysiotherapie is klachten bij het bewegen wegnemen of verminderen. Net zoals bij mensen gebeurt dat meestal op doorverwijzing.
De osteopaat
De osteopathie gaat ervan uit dat alle weefsels in een lichaam moeten kunnen bewegen om het lichaam goed te kunnen laten functioneren. Een osteopaat wordt dus ook ingeschakeld bij een vermoeden van pijn (al kan die zeker ook preventief werken) maar werkt meer holistisch dan een fysiotherapeut.
Belangrijk om te onthouden bij deze lijst is dat veel van die termen niet beschermd zijn. Als jouw kapper zich morgen gedragstherapeut wil noemen, dan kan dat zonder gevolgen. Let dus niet alleen op de titel van een professional. Ga ook op zoek naar reviews van vorige klanten, neem een kijkje in hun blogs en sociale media om een idee te krijgen van hun manier van werken, vraag naar de opleiding die ze gevolgd hebben en volg bovenal je buikgevoel. Als jij je niet helemaal comfortabel voelt bij wat een professional doet, aarzel dan nooit om dat in vraag te stellen.
Tot slot nog dit: goede hulp vinden en een snelle oplossing krijgen zijn niet hetzelfde. Gedragsproblemen bij honden zijn net zoals bij mensen een complex gegeven. Vaak is er niet zoiets als ‘de oplossing’ en dat hoeft ook niet. Je hond weet hoe hij hond moet zijn, wat hij niet is hoe hij aan jouw verwachtingen moet voldoen.
Een goede oplossing bestaat evenveel uit inzicht, begrip, aanvaarding en connectie als uit het helpen van jezelf en je hond. Een gelukkige hond en een gelukkige verzorger zijn voor mij steeds het doel. De juiste hulp maakt daarbij alle verschil in de wereld.
Pootje!
Annelies en Kibo
Zelf nood aan hulp met je hond of een luisterend oor? Ik sta steeds klaar om te helpen. Boek een gratis introductiebabbel.
Meer leren over hondengedrag? Dat kan met de gratis audiocursus: https://hondeninnesten.be/gratis-audiocursus/
Zit je met een angstige hond en weet je niet hoe te helpen? Check dan zeker de cursus Nooit meer een Bange Hond