Het is een vraag die ik elke week krijg van volgers, klanten en zelfs vrienden en kennissen. Hoe straf ik mijn hond? Het korte antwoord? Niet. En neen dat zeg ik niet omdat ik een grote softie ben die het zielig vindt om hondjes te straffen. (Ok ja ook een beetje daarom). Dat zeg ik omdat ik dat geleerd heb uit mijn ervaring én omdat de wetenschap het er ondertussen helemaal mee eens is.

Het lange antwoord zit iets ingewikkelder in elkaar, maar komt op hetzelfde neer. Je hoeft je hond niet te tikken op zijn neus, in zijn bench te duwen, even buiten te zetten, eens goed de waarheid te zeggen of wat dan ook, om hem te laten gehoorzamen.

Waarom het hele idee dat je hond ‘niet ‘dominant’ mag zijn en jij boven je hond moet staan, geen hout snijdt ga ik hier niet helemaal uit de doeken doen. Wie daar meer over wil weten kan naar aflevering één van de gratis podcast ‘Blaffende honden bijten wél’, luisteren. Daarin doe ik de wetenschappelijke uitleg van waarom de dominantietheorie achterhaald is tot in detail.

Maar zelfs mensen die daarvan overtuigd zijn, vinden dat ze hun hond af en toe moeten straffen. Want, hoe weet hij anders dat hij iets fout heeft gedaan? En hoe zal hij anders leren dat hij het niet meer mag doen? Dat is toch opvoeden? Neen, je kan je hond perfect alles leren wat hij of zij moet weten, zonder hem of haar te straffen.

Je straft op de verkeerde manier

Ten eerste is je hond straffen geen goed idee omdat je het hoogstwaarschijnlijk verkeerd doet. Bij het straffen van een hond is timing alles. Als je wil dat je straf effectief is, dan moet je hond weten waarvoor je hem straft. Klinkt logisch toch? En toch zijn er nog veel mensen die boos worden als ze thuis komen en hun hond heeft aan een stoel geknaagd. Of ze komen buiten en zien dat hun hond een put gegraven heeft. Of de hond heeft in huis geplast terwijl ze boven waren. Ze maken zich dan boos, zeggen hun hond eens goed de waarheid, liefst nog met een zwaaiende vinger erbij.

Alleen hebben honden geen geheugen zoals wij mensen dat hebben. Ze kunnen gebeurtenis A aan gebeurtenis B linken als die twee dingen genoeg in dezelfde volgorde voorkomen, maar dat is het dan ook. Je hond heeft dus geen idee dat jij staat te brullen voor die put of voor dat plasje.

Jamaar Annelies, hij weet het nochtans hoor, dat hij niet mag. Ik zie het aan zijn gedrag als ik mij boos maak. Ja, hij weet dat je boos bent en wordt daar (in de meeste gevallen) bang van. Maar hij heeft geen idee waarom je boos bent. Dus mist je straf zijn doel helemaal.

En zelfs als je de timing goed zou krijgen. En je dus kan reageren op het exacte moment dat je hond iets doet waarvan jij vindt dat het niet mag. Dan leer je je hond alleen maar dat gebeurtenis A: een put graven of een plasje doen, niet samen gaat met gebeurtenis B: jouw aanwezigheid. Volgende keer zal hij dus gewoon in huis plassen achter de hoek en dat putje graven achter de garage. Zodat je het niet ziet. Maar ook daarmee is je probleem niet opgelost.

Je straft voor de verkeerde dingen

Ten tweede straffen mensen hun hond voor de verkeerde dingen. Ik hoor zo vaak dat puppy’s met hun neus in een plasje gedrukt worden, als straf omdat ze het nog niet buiten doen. Of dat honden een blafband aankrijgen omdat ze woefen iedere keer als de buren thuiskomen. Of dat er op hen geroepen wordt omdat ze in de zetel springen. Of omdat ze een stuk vlees van de tafel hebben gepikt.

Dat zijn allemaal geen dingen waar je je hond voor kan straffen, omdat hij er niks kan aan doen. Een puppy die in huis plast, doet dat omdat hij nog niet beter weet. Hij moet nog leren waar en wanneer hij kan plassen. Een baby die in zijn luier plast straffen we (hoop ik) ook niet. We leren hem met tijd en geduld op het potje gaan.

Blaffen en graven zijn dan weer dingen die honden horen te doen. Ze zijn heel normaal hondengedrag en in het geval van waakhonden zoals herders en pitbulls, hebben mensen er zelfs specifiek ingefokt dat ze moeten blaffen als ze onraad vermoeden. Hetzelfde geldt voor een stuk vlees van tafel pikken. Die honden volgen gewoon hun jachtinstinct.

Tot slot is straffen niet meer van deze tijd. Vroeger kregen kinderen een stevige draai rond hun oren als ze iets gedaan hadden dat niet mocht. Maar ook daar zijn we ondertussen vanaf gestapt. Want wetenschappelijke onderzoeken hebben uitgewezen dat straffen niet werkt. Het legt alleen de nadruk op het gedrag dat we niet willen. Meer nog, het heeft negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van een kind.

Straffen werkt

Jamaar, ik heb mijn hond opgevoed met straf en dat werkt! Ja je hond straffen werkt in sommige gevallen weldegelijk. Je hond gaat na een tijdje immers de straf soms wel aan zijn gedrag linken. En dan gaat hij uit angst voor die straf, dat gedrag niet meer vertonen.

Maar dan heb je dus een hond die jouw gehoorzaamd omdat hij bang voor jou is. En dat is niet het soort relatie die ik ooit zou willen hebben met mijn hond.

Wat doe je dan wel?

Jamaar Annelies, moet ik dan mijn hond maar laten doen wat hij wil? Neen natuurlijk niet. Duidelijke grenzen is één van de basisbehoeften van je hond, net zoals steun trouwens.

Zoek in de eerste plaats uit waarom je hond iets doet wat jij niet wil. Misschien is hij nog te jong om al aan jouw hoge eisen te voldoen? Misschien is hij bang als hij alleen moet blijven? Misschien wil hij je waarschuwen voor gevaar? Of misschien gedraagt hij zich wel gewoon als een hond en leg jij de lat wat te hoog?

Pas als je weet waarom je hond doet wat hij doet, kan je een oplossing bedenken. Als je die oplossing laat bestaan uit steun in plaats vanuit straf, kan je een goede band opbouwen met je hond. Zodat hij je kan gehoorzamen vanuit vertrouwen. Omdat hij weet, mijn verzorger heeft het beste met mij voor en zal mij geen pijn doen, ik zal dus doen wat hij zegt.

Een voorbeeld. Je wil niet dat je hond in de zetel springt en wil daar een duidelijke grens trekken. Heel logisch. Maar je hond springt telkens in de zetel als je weg bent. Je hebt je al kwaad gemaakt als je het haar in de zetel ziet bij thuiskomst, maar dat helpt niet. Denk dan even na, waarom doet je hond dat? Misschien mist hij jou en zoekt hij een plekje dat lekker naar jou ruikt? Misschien heeft hij het koud en is de zetel lekker warm? Of misschien is dat gewoon de zachtste plek in huis?

Ga daarna in oplossingen denken. Misschien kan je jouw T-shirt in zijn mand laten liggen zodat het ook daar naar jou ruikt? Misschien kan je een zachter kussen voor hem kopen? Of je voorziet een plakje voor hem in de keuken zodat hij niet meer bij de zetel kan. Allemaal oplossingen die geen straf vereisen en die de band tussen jou en je hond alleen maar sterker maken. En dat is uiteindelijk waar het om gaat.

Pootje!

Annelies en Kibo

Zit je met vragen? Ik sta altijd klaar om te helpen met een gratis telefonische introductiebabbel.

Meer leren over hondengedrag? Dat kan met de gratis audiocursus: https://hondeninnesten.be/gratis-audiocursus/